دانلود رسائل تمثیلی و رمزی سهروردی

شخصیت عظیم و کم نظیر شیخ شهاب الدین یحیی بن سهروردی، حکیم متألّه و ملقب به «شیخ اشراق»، مؤسس دومین نظام فلسفه اسلامی به نام «حکمة الاشراق»، از چهره های عجیب قرن ششم هجری است که به حکمت، فلسفه و عرفان جان تازه ای بخشیده است.

سهروردی آزاده و اندیشمند، با انتخاب نام «اشراق» بر فلسفه خود، توانست با وجود علمای مذهبی و متعصّبان قشری جامعه خود، با زبان زیبا و لطیف رمز و اشاره، منظرهایی دل انگیز از جهان هستی و منازل سلوک روحانی، پیش چشم خواننده تصویر کند و مقصد والای انسان گم گشته و دور مانده از وطن را نشان دهد. تأثیر شگفت وی بر روند فکر فلسفی، به ویژه در جهان اسلام، و پی‌ریزی مکتبی گسترده و عمیق که فرهنگ و حکمت ایرانیان باستان و یونان قدیم را با عرفان اسلامی پیوند داد و گذر از دوران باستان به دوران اسلامی را از دیدگاه فلسفی امکان پذیر کرد و استدلال و نظر را به یاری ذوق و شهود، قداست بخشید، چیزی است که مشتاقان علم و معرفت را به تحسین و تکریم وا می دارد و شوقی برای مطالعه آثارش بر می انگیزد.

• آواز پر جبرائیل

[در میان آثار و مکتوبات وی] رسائل تمثیلی و رمزی سهروردی بیش از آثار تعلیمی و مدون او از لحاظ شناخت عقیده باطن و گرایش حکمتی و عرفانی شیخ، ارزش و اهمیت دارد و آیینه ای است که صورت واقعی و بی حجاب سهروردی را به ما نشان می دهد. (صدیقه مهربان، بررسی دو رساله آواز پر جبرئیل و لغت موران، کتاب ماه ادبیات، شماره 41، شهریور 1389)

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «آواز پر جبرئیل» است. این اثر بسیار رمزی درباره طالب حقیقتی است که به خانقاهی دو در می‌رود، که یکی از درها روی به شهر و دیگری روی به صحرا دارد. طالب حقیقت که به صحرا رفته است دو پیر روحانی را ملاقات می‌کند و در باب معمای خلقت، مقامات طریقت و خطرات آن سؤالاتی از آنان می‌کند.

گفتگویی که به دنبال (آن پرسش‌ها) درمی آید عناصر اساسی تعالیم اشراقی و آداب ورود به طریقت را که برای درک اسرار قرآنی لازم است، روشن می‌کند… در آواز پر جبرئیل، که به عنوان یکی از آثار کلاسیک ادب فارسی معروف شده، سهروردی عناصر بنیادی معرفت شناسی خود را از دیدگاه حکمت الهی بحث می‌کند. او در آنجا چنین می‌گوید: بیشتر چیزها که حواس تو مشاهده آن می‌کند همه از آواز پر جبرئیل است.

در این رساله بسیار رمزی، سهروردی از نمادهای سنتی عرفان و شماری از نمادهای دیگر که منحصر به خود اوست و نمی‌توان آن‌ها را در ادبیات صوفیانه قدیم فارسی یافت، حداکثر استفاده را می‌کند.

منظور اصلی کتاب در اول آن بیان شده است:

… از ابوعلی فارمذی رحمة الله علیه پرسیدند که چونست که کبودپوشان بعضی اصوات را آواز پر جبرئیل می‌خوانند؟

گفت: بدان که بیشتر چیزها که حواس تو مشاهده آن می‌کند همه از آواز پر جبرئیل است.

می‌توان گفت که نظریه سهروردی در باب علم در این قصه عرفانی بحث شده است. او به زبانی استعاری نقشه ای برای پروراندن قوه ای در وجود ما عرضه می‌کند که قادر به کسب علم به طور مستقیم و بدون واسطه است. سهروردی با تکیه بر نمادهای سنتی شعر و نثر صوفیانه، به تشریح جر و بحث‌های میان تجربه گرایان، عقل‌گرایان و هواداران شیوه عرفانی شناخت، می‌پردازد. (مهدی امین رضوی، سهروردی و مکتب اشراق، ترجمه مجدالدین کیوانی، نشر مرکز 1377، صفحه 51-47)

دانلود کتاب آواز پر جبرئیل سهروردی

• سفیر سیمرغ

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «صفیر سیمرغ» است که شیخ اشراق با مطرح کردن تمثیل سیمرغ و اشاره به ویژگی های این مرغ افسانه ای، مطالب مورد نظر خود را به صورت نمادین عرضه داشته است. آنچه سهروردی در این کتاب بر روی آن تاکید دارد و به آن اشاره می کند، مطالبی پیرامون حقیقت علم و معرفت و اقسام آن و نیز بیان مطلبی پیرامون توحید و انواع آن است. سهروردی در واقع با مطرح کردن داستان طیور از جمله پرنده عالی مرتبه سیمرغ، مسیر حرکت انسان از پایین ترین مراتب هستی اش تا بالاترین مقاماتی که می تواند به آن دست یابد از جمله وحدت و فنا را به زیبایی ترسیم کرده و ضمن آن نظرات حکمی و فلسفی خود را نیز ابراز داشته است.

دانلود کتاب صفیر سیمرغ سهروردی

• لغت موران

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «لغت موران» است که در بردارنده ده داستان کوتاه به زبان فارسی و حاوی اشارات و رموزات عرفانی، اشراقی، حکمی و فلسفی بوده که از حقایق زیادی در عالم معرفت خبر می دهد. این کتاب موجز، با توجه به اینکه در قالب قصه و داستان روایت شده است، می تواند با زبان نرم و لطیف خود، آموزنده و راهگشا واقع شود.

دانلود کتاب لغت موران سهروردی

• روزی با جماعت صوفیان

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «روزی با جماعت صوفیان» است. جناب شیخ در این رساله همچون دیگر رسائل فارسی خود، به سراییدن قصه و تمثیل حکایت توسل جسته و داستان حکیمانه ای را نقل می کند. بنابر آنچه سهروردی در این کتاب آورده است، روزی او در میان جمعی از اهل تصوّف در خوانقاهی نشسته بوده که در آن مجلس هر کس از محاسن و گفته های شیخ و مراد خویش سخن می رانده است. سرانجام نوبت به شهاب الدین می رسد و او نیز ماجرایی از مصاحبت خود با شیخش را نقل می کند.

ماجرا از این قرار بوده است که روزی شیخ سهروردی در بازار حکاکان می گذشته است که فعل یکی از آنها نظرش را به خود جلب می کند. او نزد شیخ خود باز می گردد و آنچه مشاهده کرده بود را برای وی بازگو و سؤالاتی را در آن باره مطرح می کند. پیر نیز با روی خوش و کمال استقبال به پرسش های سهروردی پاسخ می دهد. همچنان که سهروردی از پدیده های گوناگون طبیعی از استاد خویش سؤال می پرسد و علت پدید آمدن آنها را از وی جویا می شود، پیر نیز در کمال دانایی ضمن بیان پاسخ این پرسش ها، نظر سهروردی را به مسائل معنوی و منازل راه سلوک منصرف می کند. این سیر که از امور محسوس و طبیعی و توسط مرید شروع می شود و به امور معنوی و عالم حضور توسط مراد ختم می گردد، به زیباترین نحو ممکن از زبان شیخ اشراق بیان شده است.

سرانجام نیز دیگر صوفیان با بیان وصف پیر از زبان سهروردی، دگرگون شده و مطلبی را اظهار می دارند که شنیدن آن جای لطف دارد.

دانلود کتاب روزی با جماعت صوفیان سهروردی

• مونس العشاق یا فی حقیقة العشق

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «مونس العشاق یا فی حقیقة العشق» است. این کتاب سهروردی نه تنها یکی از نمونه های اعلای ادب فارسی است، بلکه شامل پاره ای از عمیق‌ترین آراء فلسفی او نیز هست. او با آیه ای از قرآن آغاز می‌کند و سپس به بحث درباره علم و رابطه آن با عقل می‌پردازد:

بدان که اول چیزی که حق سبحانه و تعالی بیافرید گوهری بود تابناک، او را عقل نام کرد که اول ما خلق الله تعالی العقل، و این گوهر را سه صفت بخشید: یکی شناخت حق و یکی شناخت خود و یکی شناخت آن که نبود پس بود.

این رساله وقتی به نقطه اوجش می‌رسد که سهروردی در فصل ششم نقشه ای تخیلی از عالم تصویر می‌کند. گفته شده که این کتاب بر اساس رسالة العشق ابن سینا نوشته شده است. با وجود این، باید یادآور شد که این اثر از لحاظ صورت و محتوا با آن دیگری تفاوت دارد. (مهدی امین رضوی، سهروردی و مکتب اشراق، ترجمه مجدالدین کیوانی، نشر مرکز 1377، صفحه 54-51)

دانلود کتاب مونس العشاق یا فی حقیقة العشق

• فی حالة الطفولیة سهروردی

آنچه هم اکنون پیش روی شما قرار گرفته، متن کامل رساله فارسی شیخ اشراق با نام «فی حالة الطفولیة» است.  در این کتاب، سهروردی از دیدار خود با شیخی سخن می‌گوید که اسرار الهی را بر او آشکار می‌کند و او نیز به نوبه خود آن اسرار را پیش افراد نااهل فاش می‌کند.

شیخ او را به سبب آنکه «درّ قیمتی را پیش خوکان ریخته» تنبیه می‌کند. سهروردی همچنین تلمیحی دارد به مشکل بازگفتن اسرار به کسانی که بیرون از حلقه اهل معنی‌اند. از آنجایی که حکمت خالده یا جاویدان خرد جز از طریق ادراک حسی به دست می‌آید، دشوار بتوان این گونه علم را به آنان که آمادگی پذیرش آن را ندارند باز گفت.

سپس، سالک که از کرده پشیمان شده شیخ را باز می‌یابد و او اسراری از قبیل اصول اخلاقی طریقت و آدابی مانند سماع (موسیقی و رقص صوفیانه) را به وی می‌گوید. تشریح بسیاری از نکات ظریف عرفانی، آشنائی کامل سهروردی را با غوامض طریقه متصوفه ظاهر می‌سازد.

سهروردی این نکته را ضمن گفتگویی نمادین میان بطی و سمندری بیان می‌کند. عقیده بر این است که عبور سمندر از آتش او را در برابر همه آفات مصون کرده است. بط از لذت نوشیدن آب سرد در وسط فصل زمستان داد سخن می‌دهد، در حالی که سمندر از سرما رنج می‌برد. هر یک از این دو می‌توانند مطابق با تجربه خود تعبیری متفاوت از «آب سرد» عرضه کنند.

تا اینجا، سهروردی خلاصه ای از دستورالعمل‌های رمزی مورد نیاز سالکی را که در طریقه معنوی گام بر می دارد ارائه می‌کند: طریقه ای که با شوقی درونی آغاز می‌شود و با انجام ریاضاتی زیر نظر شیخی ادامه می‌یابد. هدف رساله فی حالة الطفولیة ترسیم طریقت معنوی و سفر سالک از ابتدای این طریقه است که سهروردی آن (طریقه) را به طرزی نمادین همان طفولیت می‌داند.

اهمیت داشتن یک راهنما برای احتراز از خطرات راه، و نیز مقامات مختلف تحولات درونی جزو موضوعاتی است که سهروردی به تفصیل شرح می‌دهد. اصل اساسی آموزش‌های معنوی این کتاب عرضه راهنمائی عملی برای طی طریقت روحانی است. (مهدی امین رضوی، سهروردی و مکتب اشراق، ترجمه مجدالدین کیوانی، نشر مرکز 1377، صفحه 54-51)

دانلود کتاب فی حالة الطفولیة سهروردی

منبع : www.maarefat.com